Polskie uwarunkowania geopolityczne

Uprzywilejowanie służb specjalnych w Polsce jest tematem wielu debat politycznych i społecznych, ale również rozlicznych procesów sądowych czy publikacji medialnych. Chociaż społeczeństwo nie ekscytuje się codziennie rozwiązaniami z zakresu bezpieczeństwa wewnętrznego i umocowania takich instytucji jak CBA czy ABW, to jednak okazjonalnie co kilka miesięcy do opinii publicznej docierają kolejne rewelacje opisujące to, w jak skandaliczny i często bezprawny sposób działają służby specjalne. Nie oznacza to jednak wcale, że Polska jest pod tym względem odstępstwem od reguły, chociaż nasze uwarunkowania geopolityczne, społeczne i historyczne są bardzo wyjątkowe i fakt niedawnego wyjścia spod strefy wpływów komunistów z ZSRR na pewno nie ułatwia procesu demokratyzacji służb specjalnych i tajnych jednostek. Media w wielu państwach, gdzie służby specjalne działają bardzo skutecznie i w poszanowaniu wszystkich reguł praworządności, także nie informują o tym, ze coś się służbom udało.

Oczywiście niekiedy służby specjalne, zwłaszcza na zachodzie, dbają o własny wizerunek i posiadają sprawnie działający dział PR, który chociażby w Internecie, na portalach społecznościowych, prowadzi profil własnej służby i chwali się największymi sukcesami. W wielu przypadkach jednak służby specjalne i ich szefowie czy koordynatorzy, zabiegają o to, aby o ich działaniach i pracy mówiono jak najmniej w mediach, oraz by jak najrzadziej o ich pracy musieli czytać obywatele, a tym samym agenci służb zagranicznych siatek wywiadowczych. Jeśli o działaniach wywiadu oraz kontrwywiadu mówi się za dużo w otwartych kanałach informacji, to nie może to być dowodem na skuteczne i prawidłowe funkcjonowanie tych organizacji, a raczej pokazuje, że instytucje powołane do funkcjonowania w warunkach tajności, nie mogą utrzymać podstawowej tajemnicy wewnątrz. Media natomiast mają o wiele więcej interesu w pokazywaniu ewentualnych nieprawidłowości w samym działaniu takich służb lub naświetlaniu w jaki sposób politycy czy biznes wykorzystują te służby specjalne do realizowania własnych interesów. I faktycznie, każda z takich historii może mrozić krew w żyłach i niejednokrotnie prowadzi do wielkich przemian ustawowych czy nawet ustrojowych.

Polska jest pod tym względem krajem dość szczególnym i przez to polskie służby specjalne nie mają dłuższej chwili spokoju na funkcjonowanie w ładzie, albowiem co chwila, także za sprawą medialnych publikacji, wokół różnych służb specjalnych i agencji wywiadowczych rozpętuje się prawdziwe piekło i zgiełk. A w ramach gorącej dyskusji politycznej i społecznej każdy z graczy politycznych chce ugrać coś dla siebie, zyskać kilka procent w sondażach i notowaniach przedwyborczych. Niejednokrotnie więc reformy i zmiany, którym poddawane są w Polsce służby specjalne, nie zmieniają tak naprawdę wiele w samej strukturze agentów od dekad obsadzonych w specjalnej strefie uprzywilejowania. Zmieniają nazewnictwo, strukturę organizacji czy rodzaj zwierzchnictwa, ale nie uwalniają tak naprawdę dowództwa takich agencji jak ABW czy CBA od nadania politycznego i wywiązywania się ze swoich politycznych zobowiązań względem patronów z głównych partii.

Naturalnie Polska nie jest jedynym krajem, w którym służby specjalne w mniejszym lub większym stopniu wymagają naprawy. Ze względu jednak na swoją historię i wyjątkowo długą obecność pod wpływami komunistycznego ZSRR, polska władza ma do rozwiązania zdecydowanie poważniejsze problemy wewnątrz wielu instytucji. Kluczem wydaje się znalezienie nowych kadr, które nie byłyby w żaden sposób powiązane z poprzednimi układami, a także uwolnienie od politycznych wpływów głównych organizacji i instytucji. Niestety mimo rozlicznych nowelizacji prawa, rozporządzeń i ustaw, trzon problemu pozostaje bez zmian i za każdym razem, gdy do władzy dochodzi nowa partia, stara się przeprogramować krajowe służby specjalne według własnej idealnej wizji. A takie struktury jak tajne służby, absolutnie nie znoszą i nie przyjmują dobrze, gdy co kilka lat zmienia się całkowicie ich zadania, metody operacyjne i narzędzia oraz kompetencje.

 

Leave a Reply